TEKNOLOJİ İMKAN MI? TUZAK MI?

Leyla, her yıl okullar kapanınca yaz tatili için memlekete dedesinin yanına giderdi. Küçüklüğünde oradaki köy hayatı çok hoşuna giderken artık liseli olmuştu ve dedesinin evine gittiğinde yaşadığı bazı yoksunluklar canını sıkıyordu. İnternetin olmaması mesela hayatını durduruyordu resmen. Dedesi köyde hala birçok şeyi teknoloji kullanmadan kendi yapıyordu. Tarlada yaptığı işlerin çoğunu makineler yapabiliyordu oysa ki.

Bir gün tarlaya doğru giderken dedesine eşlik etmişti. Bir yandan da konuşuyordu Leyla; “Teknoloji nasıl da gelişmiş değil mi dede? İnsanın hayatını zorlaştıran çoğu meseleyi halletmiş sanki...

● Yıkayacağı çamaşıra ve onun hassasiyetine göre deterjanı ayarlayabilen çamaşır makineleri,

● Telefonumuzdan içini görebildiğimiz buzdolapları,

● Hele de cep telefonları…

Artık birçok şeyi bu akıllı telefonlarla halledebiliriz. Dedeciğim biliyor musun sağlıkla ilgili bütün bilgilerimizi bile bu telefonlara kaydedebiliyoruz?

● Hangi doktora ne zaman gittiğimizi,

● Ne zaman hangi tahlilleri yaptırdığımızı,

● Bir hafta önce tansiyonum kaçtı? 2 hafta önce kaçtı? 2 ay önce tansiyonum kaçtı?

● Veya şekerimizi...

Yürüyüş yapıyoruz mesela;

● Günde kaç adım yürüdüğümüzü,

● Kaç km yaptığımızı,

● Ne kadar kalori yaktığımızı hesaplayabiliyor.

Ya da hatırlayamadığımız birçok şeyi bize hatırlatabiliyor;

● 3 sene önce bugün... 5 sene önce bugün… Fotoğraflarla bize gösterebiliyor.

Geçmişte yaşadıklarımı benden daha iyi bilebiliyor ne garip değil mi?

Alışverişi bile artık telefonlarla halledebiliyoruz. Annem, “Gelirken yoğurt al” demek yerine kendisi internetten sipariş verebiliyor. Gün boyu o telefonla bana hemen ulaşabiliyor olması da cabası…” Diyerek güldü ve devam etti Leyla;

“Bizim yerimize her şeyi onlar yapabiliyor artık dede. Hiç kafamızı yormaya gerek yok ne kadar iyi değil mi?”

Dedesi, Leyla’nın büyük bir hevesle teknolojinin getirdiklerini anlatırken büyüyen gözlerine baktı ve güldü… Sonra o da anlatmaya başladı;

-İnsan, eşref i mahluktur canım kızım. Yani yeryüzünde yaratılanlar içinde en kıymetli varlıktır. Bu kıymetini ise en çok neye borçludur biliyor musun?

Leyla merakla sordu;

- Neye?

Dedesi;

-Düşünebiliyor olmasına… Yani bizler bir şeyleri düşünüp, merak eden, öğrenen ve o bilgiyi hayatına geçirebilen bilinçli canlılarız.

Teknoloji demiştin değil mi? Evet teknoloji güzel şey tabi, birçok işimizi kolaylaştırıyor ama bazen insanın düşünme yeteneğini elinden alabiliyor. Yani insan buna bağımlı hale geldiğinde kendi marifetlerini kaybediyor aslında.

Tek tuşla bebeğin ateşini nasıl düşürebiliriz diye bakıyor bir anne ve düşünmeden önüne çıkan bir sürü gerçek veya gerçek dışı bilgileri alıyor zihnine. Deneyimli annelere ya da bu konuda bilgili kişilere sorup onların deneyimlerini almak aklına gelmiyor.

Bir baba, evin geçimi konusunda sıkıştığında düşünmeden internete girip kısa yoldan “nasıl zengin olunur” diye araştırmaya başlıyor. Karşısına çıkan bir sürü bilgiyi denetlemeden hayatına alıyor. Evini geçindirmeyi başaran çevresinde bir dolu insan var oysaki…

Yani teknolojinin artıları olsa bile eksileri de fazla. Sana fayda vermesi senin nasıl kullandığınla ilgili…

Teknoloji, insanın zihnini rahata alıştırıyor, marifetinden çalıyor.

İnsanlar çarşıda pazarda esnafla, eşi dostuyla komşusuyla karşılaşır, onlarla hoş sohbet eder, ilişkiler kurardı. Düşünürdü bu insanın var mı derdi, sevinci, üzüntüsü diye. Öğrenirdi insanlarla iletişimi, ilişkiyi. Ama şimdi selam bile vermekten çekindiği kuryelerden alıyor paketi, kapatıyor kapıyı.

Bugün elektrik kesilirse nasıl yemek yapacağını, yemeğini nasıl ısıtacağını ya da bozulmadan nasıl saklayacağını bilemeyen insanlar haline geldik.

Peki insan, marifetlerini ve düşünme yeteneğini kaybederse ne olur?

● İşte o zaman doğru karar veremez.

● En basit kararı bile bizim yerimize birileri almış olur.

● O kıyafeti, o eşyayı, o her ne ise seçip seçmeyeceğimize, kullanıp kullanmayacağımıza karar vermemiz gerekirken düşünmeden, toplumun normalleştirdiği, genel kabul gören şeyleri direkt hayatımıza alırken buluruz kendimizi.

Halbuki insanoğlunun faydalı ve güzel şeyleri seçebilmesi, seçim hakkını ihtiyacına göre kullanabilmesi için düşünmeye ihtiyacı var.

Ne dersin hiç bu konuda düşündün mü?

Leyla, dedesini can kulağıyla dinledi. Anlattıkları çok hoşuna gitti ama aklı hala dedesini teknoloji konusunda ikna etmekteydi. Heyecanla dedesine dönüp;

“Dedeciğim düşünce konusunda dediklerini düşüneceğim… Ama ne dersin buradaki eve en azından internet bağlatmak nasıl olur?”

&

Deneyimsel Tasarım Öğretisi insanın mutlu, başarılı olması ve doyumlu ilişkiler yaşaması için tutarlı, faydalı, uygulanabilir ve anlaşılır bilgiler sunar.

 &

"Sıradan bedellerle neden sıradışı bir hayatın olsun ki?"

YAHYA HAMURCU

&

&

 KİM KİMDİR

İLİŞKİLERDE USTALIK

BAŞARI PSİKOLOJİSİ