Deneyimsel Öğreti ve Bilinç

Yoğun geçen bir haftanın sonunda dinlenme ümidi ile yatağına uzanmıştı. Tam gözlerini kapatırken telefona bir bildirim geldi. Umursamayıp dönse de bildirimler peş peşe gelmeye devam ediyordu. Uzanıp telefonunu aldı. Mesajlar en yakın arkadaşı Sevda’dan gelmişti.  - Kuzum uyudun mu?  - Benim için önemli bir konu var. - Mesajımı görünce bana hemen döner misin? - Senin fikrine ihtiyacım var. Ayten bir gözü açık, bir gözü kapalı cevap yazdı. Öğlen yemeğinde buluşmak için anlaştılar.  Buluşmak için işlek bir caddenin sakin bir mekanını seçmişlerdi. Yüksek sesli müzikler çalmayan, masalarının arası açık, ferah ve sakin bir mekandı. Sarılıp özlem giderdikten sonra masalarına geçtiler.  Sevda tebessümle karşıladı Ayten’i… - İyi ki geldin fikirlerine gerçekten ihtiyacım vardı. Hayatım son dönem de çok karmaşık. Kafamın içi aynı bu cadde gibi karmaşık. Bu dingin mekan gibi benimde hayatımı sakinleştirmeye ihtiyacım var.  - Canım önce sipariş verelim. Karnı aç olan Ayten’i...

Selim, evlilik hazırlıkları yaptığı bir dönemdeydi. Nişanlısı Melda ile tatlı bir telaşın içindeydiler ve bu telaşın bir parçası da balayı planlarıydı. Arkadaşlarının önerileri ve sosyal medyada gördükleri pek çok seçenek arasında seçim yapmaya çalışıyorlardı. Ancak, Melda’nın balayına gitmek yerine Selim’in memleketine gitme teklifi, Selim’i hem şaşırtmış hem de duygulandırmıştı. Melda, nişanlısının köyünden sevgi ve özlemle bahsettiğini defalarca kez duymuştu. Kendisi ziraat mühendisiydi ve aklında bazı planlar vardı. Selim’in köyü, bu planlar için oldukça uygun görünüyordu. Melda’nın bu önerisi, Selim’in köye olan sevgisini ve Melda’nın kendi mesleki hedeflerini bir araya getiriyordu. Aynı zamanda bu teklif, Selim’in anılarını tazelemesi için güzel bir fırsat olacaktı. Selim’in “Çocukluğum çok güzeldi” diye başlayan pek çok hatırası vardı. Okula gitmediği zamanlarını hep köyde geçirmiş, orada birçok anısı olmuştu. Ancak dedesi ve babaannesinin vefatından sonra bir daha köye gitmemiş...

Kendi dünyasında kurduğu düzenli bir hayatı vardı Meltem’in. Yıllarca görev yaptığı o kıyı köyünde tek başına dört yılı geçirmişti. Kendi ekmeğini kendi yapmış, tüm sorumlulukları tek başına üstlenmişti. Mutfak işlerinden anlamazken zamanla çeşit çeşit yemekler hatta mezeler yapmaya başlamıştı. Öyle korktuğu kadar zor gelmemişti mutfak işleri. Geçen dört yıl neler neler katmıştı kendisine. O eski Meltem’den eser yoktu.  Dört yılın sonunda beklediği tayin süreci açıklanmıştı. Büyük şehre çıkmıştı tayini. Meltem önce bocaladı, garip bir korku sardı içini. "Nasıl olurdu ki kalabalık şehirde hayat? Alışabilir miyim acaba?" diye düşüncelere dalmıştı. En son geldiği bu köye de zor alışmıştı ama yapacak bir şey yoktu. Neyse ki insanları anlayışlıydı, köy ortamına alışması uzun sürmemişti.  Kurduğu düzenin bozulmasını istemese de tayini ile taşınma süreci gerçekleşmişti. Taşınalı bir süre olmuştu, köyünü ve oradaki düzenini özlese de büyük şehre de uyumlanmaya çalışıyordu. Ara ara da...

Ayşe o gün sıcaktan çok bunalmıştı. Aklına ıhlamur ağacının olduğu o tepe gelmişti. Sadece sıcaktan bunaldığı zamanlarda değil, canını sıkkın olduğunda da oraya giderdi. O tepe, Ihlamur ağacı ona annesi ve nasihatlerini hatırlatırdı.  Gideceği yer için hazırlık yapıyordu. Termosuna çayını doldurdu. Annesinin tarifi, mis gibi tarçın kokan elmalı kurabiyesinden bir kutuya koydu. Hazırladıklarını minik bir piknik sepetinin içine yerleştirdi.    Radyosu da olmazsa olmazıydı, ona da sepette bir yer ayarladı. Evleri yol kenarındaydı, ıhlamur ağacına ulaşabilmek için tepeye doğru yürümesi gerekiyordu.  Aşağıdan yukarıya doğru baktığında koca ıhlamur ağacının, rüzgârın etkisiyle dans eden yapraklarını gördü. Yaklaştıkça kokusu da buram buram burnuna gelmeye başlamıştı. Bu koku Ayşe'nin çocukluğunun kokusuydu. Çocukluğu bu ağacın altında oyunlar oynayarak geçmişti.   Ağacın yanına vardığında; küçük ahşap bir masa, bir ağacın dallarına asılı bir salıncak onu karşılıy...

Zehra’nın zihnindeki konu ‘İNSAN’dı, her şekle ve duygu durumuna geçebilen canlı. Çok nazik, anlayışlı, adaletli de olabiliyor; bencil, zalim, adaletsiz de.  “İnsanın öyküsü nasıl başlıyordu?” diye soru sordu kendine ve düşüncelere daldı. İnsan kimdir?  İnsan ırkın ismi, topraktan gelen şekil almış ruhu olan... Aklını kullanan, düşünebilen, aynı zamanda da unutan bir canlı. ‘İnsan neyi unutur?’ diye düşündüğünde yaşadıkları ne olursa olsun unutur dedi. En mutlu olduğu günü unuttuğu gibi en mutsuz olduğu günü de unutabiliyor. İspatı da kendinde buldu. Bir yıl, bir ay, bir gün, bir saat içinde yaşadığı şeylerden hangisini tam olarak hatırlıyordu. Hangisiydi gerçekten en mutlu olduğu gün veya yaşadıklarından hangisi en güzeliydi diye sordu kendine. Sonra bunların geçici olduğunu söylemek kendisinin ve çevresindekilerin dilindeydi diye düşündü. Ne varlık bir kapıda ne yokluk. Her şey gelir geçer. Acı olan da geçer güzel olan da. ‘O zaman insan unutan’ dedi.  Varlığı, yokluğu,...

Her şey merakla başlar ve insanlar meraklarına göre hayata sorular sorar, öğrenir ve öğrendikçe de yol alır. Zehra, küçüklüğünden beri herkesten farklı merakları olan bir çocuktu. İlkokulda herkes öğretmen, polis, asker, doktor olmak isterken o “veteriner olmak istiyorum” derdi. Bu isteği hayvanlara olan sevgisindendi.  Dünyanın siyasi olayları ise pek ilgisini çekmiyor, ders tarih ise uyuklamaya başlıyordu. Okul hayatı boyunca, tarih derslerinden evde de televizyonda çıkan haber ve tarih belgesellerinden hoşlanmazdı. Bu alanda merak ettiği şeyler yoktu. Eşi ise Zehra’nın tam aksi sosyal bilgiler konusuna epeyce ilgiliydi. Zehra’ya da sürekli;  -Hayatım dünyada ne oluyor bitiyor bilmeden olmaz! Bunlar geçmişimiz olmasının yanında ayrıca genel kültürdür. İnsan geçmişini bilmeli. Ne demişler “Geçmişi bilmeyen geleceği inşa edemez”...  Gibi sözlerle onda bu yönde merak oluşturmaya çalışıyordu. Yine bir gün konu buralara gelmişti. Eşi de Zehra’ya geçmişte yaşanılan ve soykırı...

  Dedeciğim, Ne zamandır seninle görüşemedik, çok özledim seni. Görüşmeyeli bende birçok değişiklik oldu. Boyum uzadı, vücudum değişti. Dedeciğim, inanır mısın sesim bile kalınlaştı. Yüzümde görmekten nefret ettiğim sivilcelerimin çıktığını anlatmak bile istemiyorum. Derslerimi sorarsan, derslerle başım belada. Notlarım biraz düştü. Ders çalışasım gelmiyor bu sıralar. Kankalarımla takılmak daha çok hoşuma gidiyor.  Onlar benim on numara beş yıldız dostlarım. Arada atışsak da onlar beni çok iyi anlıyor. Ama bizimkiler… Bizimkiler beni hiç anlamıyorlar. Saçlarımı uzatmak istiyorum. ‘Olmaz okul var, okula öyle gidilmez, yasak.’ diyorlar. Giyimime, dinlediğim müziklere karışıyorlar. Her şeyime laf söylüyorlar. Boş yapıyorlar. Şeyyy, yani gereksiz konuşuyorlar demek istedim. Biz kankalarla aramızda böyle konuşuyoruz da. Adeta benim üstüme üstüme geliyorlar. Atışmalarımız da cabası… Geçenlerde annemi çok kırdım. Sonra ben de üzüldüm ama ne yapayım bilmiyorum. Ayrı eve çıkacağım günl...

Nermin Hanım sabah uyanır uyanmaz ilk işi duvardaki eşinin fotoğrafına bakardı. Ona bakmadığında kendini suçlu hissederdi. Yaşadıkları ev oldukça eski bir evdi. Asırlardır depremlere maruz kalmış ama ayakta kalmayı başarabilmişti. Tıpkı Nermin Hanım gibi.   Evin ahşap zemini üzerinde yürürken gıcırdayan tahtaları sesleri bir bir geçmiş anılarını hatırlatırdı. O sabah da aynı ses ile buluşunca içinden “Hey gidi günler…” diye iç geçirdi. Sanki çocukları yürüyor, hemen yan odadan da rahmetli eşi geliyormuş hissini verdi. Ondan kalan baston, tesbih her bir şey duvarlarda asılıydı. Nermin Hanım’ın gelinliğini zamanında mahallede giymeyen genç kız kalmamıştı. Duvağı, çiçeği, ayakkabısı, rugan çantası her bir şeyi. O naftalin kokan sandığında sarılı kat kat bohçaların içerisinde dururdu. Onun için eski olan her şey çok kıymetliydi. Uzun uzun geçmişe dalardı. O zamanki şarkılardan, türkülerden mırıldanırdı. Yüzündeki derin çizgiler onun taşıdığı ağır yüklerin izleriydi sanki. Mahallede he...

Koltukta oturmuş açık pencereden dışarıyı seyrederken sonbaharın gelişini doğanın nasıl da benimsediğini fark etti. Ağaçlar sarmaşıklar, yerde biten otlar… Rüzgârın ağaçların arasından geçerken yapraklarla oluşturduğu senfoni, insanın yüzünü okşarcasına değen rüzgâr. Büründükleri renklerle adeta “haberiniz olsun sonbahar geldi.” diyordu.    Bu havalar ona çocukluğunun en güzel anılarını hatırlatırdı. Köyde doğup büyümüştü. Üniversite dönemine doğru İstanbul’a temelli yerleşmişlerdi. Çocukken hep gelmek isterdi İstanbul’a, akrabalarının çoğu İstanbul’daydı. Köyde kışın habercisi olan sonbaharda neredeyse kimsecikler kalmazdı. Yazları şehirlerden insanlar gelir köy dolar taşardı ama sonbaharda herkes yine şehirlere dönerdi. Köy de terkedilmiş bir ev gibi sessiz ve sakin kalırdı Selma’ ya göre. Selma, yazın o canlılığı çok severdi. Sonbahar geldiğinde herkes giderken arkalarından bakarken “Keşke biz de gidebilsek.” derdi içinden. Sonbaharda köyde kış için yapılan hazırlıklar da c...